ಗಿರಿ ಶಿಖರ ದ ಒಡೆಯನೊಂದಿಗೆ ಪಯಣ ....6 ಬೆಳವಾಡಿಯ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ

ಬನ್ನಿ ಹೀಗೆ ಹೋಗೋಣ

ಗೆಳೆಯರೇ   ಈ ಸರಣಿಯ ಬ್ಲಾಗ್  ಬರಹದ ಸಂಚಿಕೆ ಕಳೆದ ವಾರ ಬರೆಯಲು ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ,  ಕಳೆದ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ  ಪುಷ್ಪಗಿರಿ  ಹಾಗು ಹುಲಿಕೆರೆ ಕೊಳ ದರ್ಶನ  ಮಾಡಿದೆವು , ನಮ್ಮ ಪಯಣ ಮುಂದುವರೆಯಿತು,  ಐತಿಹಾಸಿಕ  ಬೆಳವಾಡಿ ನೋಡುವ ಕನಸು  ನನಸಾಗುವ  ಸಮಯ ಹತ್ತಿರ ಬಂದಿತ್ತು . ಹಾಸನ  ಜಿಲ್ಲೆಯ  ಪ್ರವಾಸ ಮುಗಿಸಿ ಚಿಕ್ಕ ಮಗಳೂರು  ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಪ್ರವೇಶ  ಮಾಡಿದೆವು . ಬೆಳವಾಡಿ  ನಮ್ಮನ್ನು ಕೈಬೀಸಿ  ಕರೆಯುತ್ತಿತ್ತು .

ಹಳ್ಳಿಯ  ಜೀವನದ ಒಂದು ನೋಟ

ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯ  ಕೆರೆಯನ್ನು  ನೆನಪಿಸಿದ ಕೆರೆ

 ಹಳೆಬೀಡು  ಕಡೆಯಿಂದ  ಬೆಳವಾಡಿಗೆ   ತೆರಳುವಾಗ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕ  ಒಂದು ಕೆರೆ ನನ್ನ  ಹಳ್ಳಿಯ  ಬಾಲ್ಯದ ನೆನಪನ್ನು ಮೂಡಿಸಿತು,  ಕೆರೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಡೆ  ದನಗಳನ್ನು  ತೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ , ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ   ಕೆಲವು ಹೆಂಗಸರು  ಅಲ್ಲೇ ಬಟ್ಟೆ   ತೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರು  ,  ಅವರು ಹಾಕುವ  ಬಟ್ಟೆ  ಸೋಪಿನ   ಡಿಟರ್ಜೆಂಟ್  ಕೊಳೆ ಯ ಜೊತೆಗೆ ನೀರನ್ನು ಸೇರುತ್ತಿತ್ತು,  ಅದನ್ನು ಕುಡಿಯುವ  ಜೀವಿಗಳ  ಗತಿಯೇನು?  ಎಂಬ  ಪ್ರಶ್ನೆ ಬಂದಿತು,  ಅಷ್ಟರಲ್ಲೇ  ನಾನೂ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ  ಇಂತಹ  ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ  ಈಜು ಹೊಡೆಯಲು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ  ನೆನಪು ಮೂಡಿ ,  ಅಂದು ಇಂತಹಾ  ನೀರನ್ನೇ  ಬಳಸಿದ್ದ  ಹಾಗು ಅಂದು ಏನೂ ಆಗದೆ  ಇಂದಿಗೂ ಬದುಕಿರುವ ನನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ನಗು ಬಂತು . ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಬೆಳವಾಡಿ  ಬಂದೆ ಬಿಟ್ಟಿತ್ತು. 

ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರವೇಶ  ದ್ವಾರ

 ಬೆಳವಾಡಿ  ಚಿಕ್ಕ ಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಸೇರಿದ ಐತಿಹಾಸಿಕ  ಸ್ಥಳ , ಇದು ಹಳೆಬೀಡುವಿನಿಂದ ಹನ್ನೊಂದು ಕಿ. ಮಿ .  ದೂರದಲ್ಲಿದೆ .ಇದೇ  ಬೆಳವಾಡಿ ಊರು ಮಹಾಭಾರತದ  "ಏಕ ಚಕ್ರ ನಗರ" ಆಗಿತ್ತೆಂಬ  ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ, "ಭೀಮಸೇನ " ಏಕಚಕ್ರ  ನಗರದಲ್ಲಿ "ಬಕಾಸುರ" ನನ್ನು  ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ ಕುರುಹಾಗಿ  ಇಲ್ಲಿನ್ ಜನ  ಇಂದಿಗೂ " ಬಂಡಿ ಬನ " ಎಂಬ ಹಬ್ಬ ಆಚರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ . ಬೆಳವಾಡಿಯ  ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ  ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕೆರೆ ಯಿದ್ದು ಅದನ್ನು  "ಥಣಕ ರಾಯ''ನ  ಕೆರೆ ಅಂತ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, "ಥಣಕ ರಾಯ'' ಹಿಂದೆ ಈ ಊರಿನ ಒಬ್ಬ ಪಾಳೆಯಗಾರ ಆಗಿದ್ದ  ಕಾರಣ  ಆತನ  ಗೌರವಾರ್ಥ  ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗುಹೆ ನಿರ್ಮಿಸಿರುವುದಾಗಿ  ಹೇಳುತ್ತಾರೆ . ಆದರೆ ಗುಹೆ ಎಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದು ಬರಲಿಲ್ಲ. ಮೊದಲು  ಈ ಊರು ಜೈನ ಕೇಂದ್ರ  ಅಗಿತ್ತೆಂದೂ , ಕಾಲಾನಂತರ  ವೈಷ್ಣವ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ  ಬದಲಾವಣೆ  ಕಂಡಿದೆ ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ . ಮೈಸೂರಿನ ಯದುವಂಶದ ಅರಸ ಮುಮ್ಮಡಿ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ವಡೆಯರ್  ಅವರು ಈ ಊರನ್ನು "ಶೃಂಗೇರಿ ಮಠ" ಕ್ಕೆ ದತ್ತಿ  ನೀಡಲಾಯಿತೆಂದು  ಇತಿಹಾಸ ಹೇಳುತ್ತದೆ .

ದೇವಾಲಯದ  ಹೊರ  ಆವರಣ

ಬೆಳವಾಡಿಯ ದೇವಾಲಯ  ವಿಷ್ಣು ದೇವಾಲಯ  ತ್ರಿಕೂಟಾಚಲ ದೇವಾಲಯ  ವೆಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ , ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ , ಹೊಯ್ಸಳ  ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ , ತ್ರಿಕೂಟಾಚಲ , ಪಂಚ ಕೂಟಾಚಲ ದೇವಾಲಯ  ಎಂದು ಕರೆಯುವುದು  , ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ ಆದರೆ  ಅದರ ಅರ್ಥ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ . ತ್ರಿಕೂಟಾಚಲ  ಅಂದರೆ  ಮೂರು ಪ್ರಧಾನ  ದೇವರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಹಾಗು ಮೂರು ಗರ್ಭಗುಡಿ  ಹಾಗು ಶಿಖರ ಹೊಂದಿರುವ   ದೇವಾಲಯಗಳ  ಸಮುಚ್ಚಯ , ಪಂಚ ಕೂಟ ಎಂದರೆ ಐದು ಪ್ರಧಾನ ದೇವರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ  ಹಾಗು ಐದು ಗರ್ಭಗುಡಿ  ಹಾಗು ಶಿಖರ ಹೊಂದಿರುವ   ದೇವಾಲಯಗಳ ಸಮುಚ್ಚಯ  ಎಂದು ಕರೆಯಬಹುದು . ಬೆಳವಾಡಿ ಯಲ್ಲಿರುವುದು  ತ್ರಿಕೂಟಾಚಲ ದೇವಾಲಯ . 

ಶ್ರೀ ವೀರನಾರಯಣ ಸ್ವಾಮಿ

ಶ್ರೀ ವೀರನಾರನಯಣ  ಮೂರ್ತಿಯ  ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗ  ಹಸುವಿನ ಮುಖ ಹೊಂದಿದೆ

ಈ ದೇವಾಲಯ ಸಮುಚ್ಚಯದಲ್ಲಿ  ಮೂರು ಗರ್ಭಗುಡಿ  ಹಾಗು ಶಿಖರ ಹೊಂದಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣ ಬಹುದು , ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ  ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ  ವೀರನಾರಾಯಣ  ಮೂರ್ತಿ ಇದ್ದು   ಇದರ ಎಡ ಭಾಗದ  ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಯೋಗಾನರಸಿಂಹ , ಬಲಭಾಗದ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ವೇಣುಗೋಪಾಲ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ .ಬಳಪದ ಕಲ್ಲಿನ  ದೇಗುಲವನ್ನು  ಕ್ರಿಸ್ತ ಶಕ 1200 ರಲ್ಲಿ   ಹೊಯ್ಸಳ  ಅರಸ ವೀರ ಬಲ್ಲಾಳರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ   ನಿರ್ಮಿಸಿದರೆಂದು  ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ ,  ಸುಂದರ ವೇಣುಗೋಪಾಲ ಮೂರ್ತಿ ಮನ ಮೋಹಕವಾಗಿದೆ , ಹೃದಯ ಭಾಗದಿಂದ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗದ ವರೆಗೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದರೆ  ಹಸುವಿನ ಮುಖದ ಹೋಲಿಕೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ . ಇದೆ ರೀತಿಯ ಮೂರ್ತಿಗಳು  ಹೊಯ್ಸಳ ಶಿಲ್ಪಿಗಳ ನೈಪುಣ್ಯತೆಯ ದರ್ಶನ  ಮಾಡಿಸಿ ಅಚ್ಚರಿಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. 

ಸುಂದರ  ದೇಗುಲದ  ಕಲಾ  ವೈಭವ

ಹೊಳೆಯುವ   ಕಂಬಗಳ  ಸಾಲು

ಯಾವುದೇ ಯಂತ್ರದ ಹಂಗಿಲ್ಲದೆ  ಹೀಗೆ ಕಡೆದದ್ದು ಹೇಗೆ

ಬೆಳವಾಡಿ  ಯ ಈ ದೇಗುಲವನ್ನು   ಬೆರಗಾಗಿ  ನೋಡುತ್ತಾ ಸಾಗಿದೆ , ದೇವಾಲಯದ  ಕಲಾ  ವೈಭವ ನನ್ನ ಕ್ಯಾಮರ ದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು ,  ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತ  ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಹಾಕಿ ಅಲ್ಲಿನ  ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು  ಕಣ್ ತುಂಬಿಸಿಕೊಂಡು  ಧನ್ಯನಾದೆ , ದೇವಾಲಯದ  ಒಳ ಅವರಣ  ದೊಳಗೆ ಫಳ  ಫಳನೆ  ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ನುಣುಪಾದ  ಕಲ್ಲಿನ  ಕಂಬಗಳು  ಸಾಲು ಸಾಲಾಗಿ  ನಿಂತಿದ್ದವು,   ದೂರದಿಂದ  ನೋಡಿದರೆ  ಯಾವುದೊ ಲೋಹದ ಕಂಬಗಳೋ  ಎಂಬಂತೆ  ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದವು . ಯಾವುದೇ ಯಂತ್ರದ  ಸಹಾಯ ವಿಲ್ಲದೆ , ಇಷ್ಟು ನುಣುಪಾಗಿ  ಇಂತಹ ಕಂಬಗಳನ್ನು  ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ  ಶಿಲ್ಪಿಗೆ  ಮನಸಾರೆ ವಂದಿಸಿದೆ . 

ದೇವಾಲಯದ  ಚಾವಣಿ

 ದೇಗುಲದ  ಹೊರಗಡೆ ಅಡ್ಡಾಡುವಾಗ  ಅಲ್ಲೇ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದ  ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು  ಹತ್ತಿ  ಮೇಲೆ ಬಂದೆವು,  ದೇವಾಲಯದ  ಚಾವಣಿಯ   ದರ್ಶನ ಆಯಿತು,  ಶತ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ  ಹವಾಮಾನ  ವೈಪರೀತ್ಯ  ಎದುರಿಸುತ್ತಾ  ಸುಂದರ  ದೇಗುಲದ ರಕ್ಷಣೆ  ಮಾಡುತ್ತಿರುವ  ಚಾವಣಿಯ  ಕಂಡು ಅಚ್ಚರಿ ಗೊಂಡೆ , ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲು, ಗಾರೆ  ಗಚ್ಚು  ಇವುಗಳ  ಮಿಶ್ರಣದ ನಿರ್ಮಾಣ ಇದಾಗಿತ್ತು . ಬೆಳವಾಡಿಯ  ಈ ದೇಗುಲ  ತನ್ನೊಳಗೆ ಇನ್ನೆಷ್ಟು  ರಹಸ್ಯ  ಬಚ್ಚಿಟ್ಟು  ಕೊಂಡಿದೆಯೋ  ತಿಳಿಯದಾಯಿತು,  ಸಮಯದ ಅಭಾವ ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಅಲ್ಲಿಂದ  ಹೊರಡ ಬೇಕಾಯಿತು . 

ವಿನಾಯಕ  ದೇವಾಲಯ

ಮುಂದೆ ತೆರಳುವಾಗ ಸಿಕ್ಕ ವಿನಾಯಕನ  ದರ್ಶನ ಮಾಡಿ ಪುನೀತರಾದೆವು , ಬೆಳವಾಡಿ ದೇಗುಲದ ಸುಂದರ ನೆನಪನ್ನು ಹೊತ್ತು  ನಮ್ಮ ತಂಡ  ಹಿರೇಮಗಳೂರಿನ  ಕಡೆಗೆ  ಹೊರಟಿತು .....  ಅಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಪೂಜಾರಿ  ಶ್ರೀ ಹಿರೇಮಗಳೂರು  ಕಣ್ಣನ್  ಅವರ  ದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ  ಮನ  ಹಾತೊರೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ....... !!!