 |
| "ನಾನೇ ಕಣ್ರೀ ನೀರು ನಾಯಿ ಅಂದ್ರೆ " [ ಚಿತ್ರ ಕೃಪೆ ಅಂತರ್ಜಾಲ ] |
ಮೊನ್ನೆ ಅಂತರ್ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಬ್ಲಾಗ್ ವೀಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಶಿರಸಿಯ ವಿನಯ್ ಹೆಗ್ಡೆ ಅವರ ಬ್ಲಾಗ್ " ಅಘನಾಶಿನಿ " ಯಲ್ಲಿ ಶಿರಸಿಯ ಸಮೀಪ ಹುಟ್ಟಿ ಹರಿಯುವ "ಅಘನಾಶಿನಿ" ನದಿಯು ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇದೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬತ್ತುತ್ತಾ ಇದ್ದು ಆ ನದಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸುಸುತ್ತಿದ್ದ ನೀರುನಾಯಿಗಳು ಅಪಾಯದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ವಿಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಮನಕರಗುವಂತೆ ಬರೆಯಲಾಗಿತ್ತು. ಸರಿ ಅಘನಾಶಿನಿ ಬ್ಲಾಗಿನ ಲೇಖನವನ್ನು ನನ್ನ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡೆ , ಬಹಳಷ್ಟು ಜನ ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ವಿಚಾರ ತಿಳಿದರು, ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ನೀರು ನಾಯಿ ಅಂದ್ರೆ ಏನು ...? ಅದನ್ನು ನಮ್ಮ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕುವ ನಾಯಿಗಳ ಹಾಗೆ ಸಾಕ ಬಹುದಾ ..? ನೀರು ನಾಯಿ ಅಂದ್ರೆ ಹೇಗಿರುತ್ತೆ ...? ಅದು ಕಳ್ಳರನ್ನು ಹಿಡಿಯುತ್ತಾ ...? ಅದನ್ಯಾಕೆ ನೀರು ನಾಯಿ ಅಂತಾರೆ ..? ಹೀಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ದೂರವಾಣಿ ಮೂಲಕ ಕೇಳಿದರು . ಇನ್ನು ನನ್ನ ಮಗನ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ ನೀರು ನಾಯಿ ವಿಚಾರ ಹೇಳಿದೆ , ಅವನು ಅಪ್ಪಾ ನೀರು ನಾಯಿ ನಾನಂತೂ ನೋಡಿಲ್ಲ , ಈ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ಓದಿದ ಶಾಲೆ, ಕಾಲೇಜುಗಳ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ವಿಚಾರ ಇರಲಿಲ್ಲ, ಯಾವುದೇ ಟಿ. ವಿ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿಲ್ಲ , ಯಾವುದೇ ನ್ಯೂಸ್ ಪೇಪರ್ ನಲ್ಲಾಗಲಿ ಮ್ಯಾಗಜಿನ್ ಅಲ್ಲಾಗಲಿ ಓದಿಲ್ಲ, ಇದೇನೋ ಹೊಸ ಕಾರ್ಟೂನ್ ಹೆಸರು ಅನ್ನೋ ಹಾಗೆ ಕಾಣ್ತಿದೆ, ಅಂದ. ಇನ್ನು ನನ್ನ ಕೆಲವು ಗೆಳೆಯರನ್ನು ನೀರು ನಾಯಿ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದೆ "ಅಯ್ಯೋ ಗುರು ಅದೇ ನಮ್ಮನೆ ನಾಯಿಗಳನ್ನು ನೀರಿಗೆ ಎತ್ತಿಹಾಕಿ ಅವುಗಳನ್ನೇ ನೀರುನಾಯಿ ಅನ್ನಬೇಕೂ ಅಷ್ಟೇ....!" ಅಂತಾ ಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದರು, ಅವರಾದರೂ ಏನು ಮಾಡಿಯಾರು ನಮ್ಮ ನಾಡಿನ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ, ನದಿಗಳಲ್ಲಿ, ಬದುಕಿ ಬಾಳುತ್ತಿದ್ದ ಇಂತಹ ಒಂದು ಜೀವಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಅವಸಾನದ ಅಂಚಿಗೆ ಬಂದು ನಿಂತಿರಲು ಯಾರಿಗೆ ತಾನೇ ತಿಳಿಯುತ್ತೆ ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ .
 |
| ನಾವು ಇರೋದು ಹೀಗೆ ಗೊತ್ತಾ ....? [ ಚಿತ್ರ ಕೃಪೆ ಅಂತರ್ಜಾಲ ] |
ನಾನು ಬಾಲ್ಯ ಕಳೆದದ್ದು ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಹಳ್ಳಿ ನೆಲಮಾಕನ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಮಳವಳ್ಳಿ ಪಟ್ಟಣ ದಲ್ಲಿದ್ದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಾಗು ಪ್ರೌಡ ಶಾಲೆಗೇ ಸುಮಾರು ಐದು ಕಿಲೋಮೀಟರು ಬೈಸಿಕಲ್ ಮೂಲಕ ತೆರಳುತ್ತಿದ್ದೆ, ಆ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಸಿಗುತ್ತಿದ್ದುದೆ ಮಳವಳ್ಳಿಯ ದೊಡ್ಡ ಕೆರೆ ಆಗ ಕೆಲವು ಕೆಲವು ಜೀವಿಗಳು ಗುಂಪು ಗುಂಪಾಗಿ ನೀರೊಳಗೆ ಮುಳುಗುತ್ತಾ ಏಳುತ್ತಾ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದೆ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯುವಷ್ಟು ಜ್ಞಾನ ಇರಲಿಲ್ಲ, ಇನ್ನು ಬೇಸಿಗೆ ರಜೆಗೆ ಅಜ್ಜಿಯ ತಂಗಿ ಮನೆ ಮಳವಳ್ಳಿ ತಾಲೂಕಿನ "ಮಿಕ್ಕೆರೆ " ಎಂಬ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ , "ಬಾರೋ ನೀರು ನಾಯಿ ಆಟಾ ಆಡೋದನ್ನು ತೋರಿಸ್ತೇನೆ" ಅಂತಾ ಸಂಜೆ ವೇಳೆ ಅಲ್ಲಿನ ಕೆರೆಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ಮನೆಯ ಹಿರಿಯರು ನನ್ನನ್ನು ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಕರೆದುಕೊಂಡು ವಾಕಿಂಗ್ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು , ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮದ ವಿಶಾಲವಾದ ಕೆರೆಯ ಕೋಡಿ ಯ ಸಮೀಪ , ಬಹಳ ಹತ್ತಿರ ಇವುಗಳ ದರ್ಶನ ಆಗುತ್ತಿತು, ಗುಂಪುಗುಂಪಾಗಿ ಕೆರೆಯ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ನೀರಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡುತ್ತಾ , ತೇಲುತ್ತಾ ಮುಳುಗುತ್ತಾ ಇರುತ್ತಿದ್ದವು . ನನಗಂತೂ ಅವು ಪಲ್ಟಿ ಹೊಡೆಯೋದನ್ನು ನೋಡೋದೇ ಖುಷಿ ಕೊಡ್ತಾ ಇತ್ತು. ಹೇಗೆ ಅಂದ್ರೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಡಾಲ್ಫಿನ್ ಗಳು ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಚಿಮ್ಮಿ ನೀರಿನೊಳಗೆ ಪಲ್ಟಿ ಹೊಡೆಯೋ ಹಾಗೆ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೆರೆಗಳು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಮಾಲಿನ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿರಲಿಲ್ಲ . ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ ಜೊಂಡು ಬೆಳೆದಿರಲಿಲ್ಲ, ಪರಿಶುದ್ದವಾದ ನೀರು ಇಂತಹ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಆಸರೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಂದಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಬೇರೆ ಬಿಡೀ. ಇಂದು ಅವುಗಳು ವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಕೆರೆಗಳು ಕಣ್ಮರೆಯಾಗಿವೆ, ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಕೆರೆಗಳ ತುಂಬಾ ಜೊಂಡು ಹುಲ್ಲು ಬೆಳೆದು ನೀರಿನ ಸೆಲೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ, ಕೆರೆಯಲ್ಲಿ ನೀರಿದ್ದರೂ ಸಹ ಮಾಲಿನ್ಯಗೊಂಡು ಇಂತಹ ಜೀವಿಗಳು ಬದುಕಲಾಗದಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಆಗಿದೆ . ಅಪರೂಪಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದರೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಮಾಂಸಕ್ಕಾಗಿ , ಚರ್ಮಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಟೆಯಾಡಿ ನಿರ್ನಾಮ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇಂದು ನಮ್ಮ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲಿನ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ ಇವುಗಳು ನಿರ್ನಾಮವಾಗಿದ್ದು ಕಾಣಸಿಗುವುದೇ ಇಲ್ಲಾ, ನಮ್ಮ ನಾಡಿನ ಕೆಲವು ನದಿಗಳ ತಟದಲ್ಲಿ ಇವುಗಳು ಬಹಳ ಅಪರೂಪಕ್ಕೆ ವಿರಳವಾಗಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತಿವೆ ,
 |
| ನಮ್ಮ ಪಾಡಿಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಬಿಡ್ರಪ್ಪಾ [ ಚಿತ್ರ ಕೃಪೆ ಅಂತರ್ಜಾಲ ] |
ಇನ್ನು ನೀರು ನಾಯಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ , ಈ ನೀರು ನಾಯಿಯ ವರ್ಣನೆ ಬಹಳ ವಿಚಿತ್ರ , ಇದು ನಮಗೆ ಕಾಣ ಸಿಗುವ ಮುಂಗುಸಿ, ಬೆಕ್ಕು, ಅಳಿಲು, ನಾಯಿ ಇವುಗಳ ಕೆಲವು ಗುಣಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಜೀವಿ . ನೀರಿನ ಆಶ್ರಯ ಇದು ಬದುಕಲು ಬೇಕೇ ಬೇಕು ಹಾಗಾಗಿ ಇವು, ಕೆರೆ, ನದಿಗಳ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ಜೀವನ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ನದಿಗಳ ದಡದಲ್ಲಿ ಶೀತವಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಡ್ಡುಗಳ ಹತ್ತಿರ, ಮರಗಳ ಗುಂಪಿನ ನಡುವೆ ಪೊಟರೆ ಗಳನ್ನ ನಿರ್ಮಿಸ್ಕೊಂಡು ಗುಂಪು ಗುಂಪಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಮುಖವನ್ನು ಗಮಸಿಸಿದರೆ ಬೆಕ್ಕಿನ ಹೋಲಿಕೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತೊಂದು ಕೋನದಿಂದ ನೋಡಿದರೆ ಮುಂಗುಸಿಯಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ, ಪುಟ್ಟ ಕಿವಿಗಳು, ಮುಖದ ಮುಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಕಾಣುವ ಕಣ್ಣುಗಳು, ಮೂಗು, ಮುಖದಲ್ಲಿ ಮೀಸೆಯಂತಹ ಉದ್ದನೆಯ ಕೂದಲುಗಳು , ನಾಯಿಯ ಚರ್ಮದಂತಹ ಚರ್ಮ, ಮುಂದಿನ ಎರಡೂ ಕಾಲುಗಳು ದಪ್ಪವಾಗಿ ಗಿಡ್ಡವಾಗಿದ್ದು , ಹಿಂದಿನ ಕಾಲುಗಳು ಮುಂದಿನ ಕಾಲುಗಳಿಗಿಂತಾ ಸಣ್ಣವಾಗಿ ಉದ್ದವಾಗಿವೆ . ಇನ್ನು ಇದರ ಬಾಲ ಉದ್ದವಾಗಿದ್ದು ಬಹಳ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇವುಗಳು ಕಾಂಗರೂ ಗಳಂತೆ ಎರಡು ಕಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಜೀವಿತ ಅವಧಿ ಸುಮಾರು ಹನ್ನೊಂದರಿಂದಾ ಹದಿನಾರು ವರ್ಷಾ ಅಷ್ಟೇ , ಈ ನೀರುನಾಯಿಗಳು ಸರಾಸರಿ ನಾಲ್ಕರಿಂದ ಐದು ಕಿಲೋ ಗ್ರಾಂ ತೂಕ ತೂಗುತ್ತವೆ, ಇನ್ನು ನೀರುನಾಯಿಗಳ ಸಂತಾನದ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ್ರೆ ಹೆಣ್ಣು ಗರ್ಭ ದರಿಸೋದು ಇಪ್ಪತೆಂಟು ದಿನಗಳಿಂದ ಮೂವತ್ತು ದಿನಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡರಿಂದ ಮೂರು ಮರಿಗಳಿಗೆ ನೀರುನಾಯಿ ಜನ್ಮ ನೀಡುತ್ತದೆ . ಇನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ಜನಿಸಿದ ಮರಿಗಳು ಐವತ್ತು ಗ್ರಾಂ ತೂಕ ಅಷ್ಟೇ , ಇವುಗಳು ಮೊದಲ ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರುವಾರ ತಾಯಿಯ ಆಸರೆಯಲ್ಲೇ ಆರೈಕೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಬಾಯಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲು ಮೂಡಿ, ಕಣ್ಣು ಬಿಟ್ಟು ಓಡಾಡಲು ನೀರುನಾಯಿಗೆ ಸುಮಾರು ನಲವತ್ತು ದಿನಗಳು ಬೇಕು , ಆ ನಂತರವಷ್ಟೇ ಈ ಮರಿಗಳು ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಆಹಾರ ತಿನ್ನಲು ಶಕ್ತವಾಗುತ್ತವೆ. ಹದಿನಾಲ್ಕು ವಾರ ಕಳೆದಾಗ ನೀರುನಾಯಿಗಳು ತಮ್ಮ ಜೀವನ ತಾವೇ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡೋದನ್ನು ಕಲಿತು ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ . ಇನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಸೂಚನೆ ಕೊಡಲು, ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಚಿತ್ರ ಕ್ರಮ ಅನಿಸರಿಸುತ್ತವೆ. ಇವು ಹನ್ನೆರಡು ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಶಬ್ಧವನ್ನು ತಮ್ಮ ಬಾಯಿಂದ ಹೊಮ್ಮಿಸುತ್ತವೆ, ಒಂದೊಂದು ರೀತಿಯ ಶಬ್ದಕ್ಕೂ ಅದರದೇ ಆದ ಅರ್ಥ ಇರುತ್ತದೆ, ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಷ ಅಂದ್ರೆ ಈ ಜೀವಿಗಳು ತಮ್ಮ ದೇಹದಿಂದ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ವಾಸನೆ ಹೊಮ್ಮಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಂವಹನ ನಡೆಸೋದು ಒಂದು ಅಚ್ಚರಿಯ ವಿಚಾರ. ಇನ್ನು ಇವುಗಳಿಗೆ ಜಲಚರಗಳೇ ಆಹಾರ , ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಮೀನುಗಳು, ಹೊಲ ಗದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಏಡಿ, ಕಪ್ಪೆ , ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಭಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಮಾಹಿತಿ. ಕನ್ನಡ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಏನೂ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಗದಿದ್ದರೂ ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿನ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ನೀರುನಾಯಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಗುತ್ತವೆ, ಈ ನೀರುನಾಯಿಗಳು ಹಾಗು ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸೀಲ್ [ ಸೀ ಲಯನ್ ] ಗಳು ಹೊರನೋಟಕ್ಕೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಒಂದೇ ರೀತಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ದೊಡ್ಡಪ್ಪನ ಮಕ್ಕಳ ಹಾಗೆ ಸಾಮ್ಯತೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ .
 |
| ನಮ್ಮನು ಉಳಿಸಿ ಪ್ಲೀಸ್ [ ಚಿತ್ರ ಕೃಪೆ ಅಂತರ್ಜಾಲ ] |
ಇನ್ನು ನಮ್ಮ ನಾಡಿನ ಕಥೆ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಇವುಗಳ ಉಲ್ಲೇಖ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಕಂಡು ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಕಡಲ ತೀರದ ಭಾರ್ಗವ ಕಾರಂತಜ್ಜ ಬರೆದಿರುವ "ಸ್ವಪ್ನದ ಹೊಳೆ " ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ನೀರುನಾಯಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಉಳಿದಂತೆ ಬೇರೆ ಕಥೆಗಾರರ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಇವು ಕಂಡಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಇವುಗಳು ಬಹಳ ಸಾದು ಜೀವಿಗಳಾದ ಕಾರಣ ಇವುಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಗಾರರು ಬಹಳ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗಾಗಿ ಇವುಗಳು ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಬಂದು ನಿಂತಿವೆ , ಈಗಲಾದರೂ ನಾವುಗಳು ಎಚ್ಚರ ವಹಿಸಿ ಇವುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ , ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಇವುಗಳ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಅಂಟಿಸಿ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ತೋರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ದಯಮಾಡಿ ನಿಮ್ಮ ಊರಿನ ಅಥವಾ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ನೀರುನಾಯಿಗಳು ಕಂಡು ಬಂದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ ಗೆಳೆಯರೇ.
[ ಸೂಚನೆ :-) ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿನ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಅಂತರ್ಜಾಲದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಕೃತಜ್ಞತಾ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪಡೆದಿದ್ದೇನೆ, ಚಿತ್ರಗಳ ಹಕ್ಕು ಮೂಲ ಛಾಯಚಿತ್ರಗಾರರದು , ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವಿವಿಧ ಪುಸ್ತಕಗಳು, ಅಂತರ್ಜಾಲದ ಸಹಾಯದಿಂದ , ಕೆಲವು ಪಶು ವೈಧ್ಯರಿಂದ ಕೃತಜ್ಞತಾ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪಡೆದು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಇಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ . ನೀರುನಾಯಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಅನಿಸಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿದರೆ ಉಳಿದವರಿಗೆ ಅನುಕೂಲ ಆಗುತ್ತದೆ . ]
